İncil’in Kelime Anlamı Nedir?
İncil antik Yunanca Ευαγγέλιον (Evangelion) kelimesinden gelmiştir ve iyi haber anlamına gelir. Bu iyi habere göre İsa Mesih yeryüzüne gelmiş Tanrı’nın beden almış halidir. Günahlarımızın bağışlanıp Tanrı’yla barışmamıza aracı olmak için çarmıhta öldüğü, üçüncü gün dirildiği ve tekrar gelişine dek göğe yükseldiği gerçeğidir.
Kuran’da bu kelime Arapça إنجيل olarak geçer. Türkçe’ye de İncil olarak girmiştir. Yeni Ahit’in dört müjde kitabının olduğu gibi genellikle “Müjde” ya da “İyi Haber” olarak çevrilir.
Kaç Tane İncil Vardır?
İncil kelimesi genellikle Yeni Ahit’i ifade eder, ancak bu biraz da kavramın biraz eksik kalmazına yol açıyor. Ülkemizde sıklıkla dört İncil dört farklı Kutsal Kitap olduğu izlenimi oluşturuyor ancak bu yanlıştır. Türkiye’de İncil dediğimiz kitap aslında Yeni Antlaşma’dır. Yeni Antlaşma tektir ve içinde dört müjde ya da İsa Mesih’le ilgili dört tanıklığın anlatıldığı bölümler dahil toplamda 27 kitaptan oluşur. Yani aslında Hristiyanların dört tane Kutsal Kitap’ı yoktur. 27 bölümden oluşan tek bir Kutsal Kitap vardır. Dolayısıyla bir İncil vardır.
Matta Müjdesi (İncil)
Matta, Yeni Antlaşma’daki ilk İncil’dir. İsa Mesih’in yaşamı ve hizmetinin bir anlatımıdır. Matta Bölümü’nde İsa, insanlara, “Göksel Egemenlik” olan krallığının bir parçası olmanın ne anlama geldiğini öğretir. İhanete uğrar ve çarmıha gerilir. Tekrar dirilir ve elçilerini müjdeyi yaymaları için görevlendirir.
Elçi Matta, bu İncil’i ya Yahudi olan ya da Yahudi dinine oldukça aşina olan bir Hristiyan topluluğa yazmış gibi görünüyor. Matta, İsa Mesih’i Tanrı’nın krallığını yeryüzüne getirecek ve barış ve adaletli bir zaman oluşturacak olan Kral Davut’un vaat edilen soyundan Mesih olarak sunar (Matta 1: 1). Eski Antlaşma’dan kapsamlı bir şekilde alıntı yapar ve İsa Mesih’in, Yahudi dinleyiciler için önemli olabilecek kehanetleri yerine getirmesine özel bir vurgu yapar. Matta bize İsa’nın hikayesini Mesih veya Mesih rolüne vurgu yaparak anlatır:
İsa, Tanrı’nın Oğlu’dur. Bakire Meryem Kutsal Ruh aracılığıyla gebe kalarak İsa Mesih’i doğurdu (Matta 1: 18-20) ve Tanrı İsa’yı sevgili Oğlu olarak onayladı (Matta 3:17). O, insanlar arasında yaşayan beden almış Tanrı’dır (Matta 1:23).
İsa Mesih kraldır. O, Kral Davut’un soyundandır (Matta 1: 1). İsa defalarca göksel egemenliğin yaklaşmakta olduğunu bildirir (Matta 4:17) ve bununla ilgili birçok benzetme anlatır. Matta bölümü, “Tanrı’nın egemenliği”nden “göksel egemenlik”ten, diğer İncil’lerden daha fazla bahseder.
İsa Mesih vaat edilen kurtarıcıdır. O, Tanrı’nın yeryüzündeki tüm ulusları kutsamayı vaat ettiği İbrahim’in oğludur. Matta, İsa’nın doğumundan itibaren (Matta 1: 22–23; 2: 5–6, 17–18) hizmetiyle ve ölümüne ve dirilişine kadar yerine getirdiği Eski ANtlaşma peygamberliklerini vurgular. Doğru bir hayat yaşıyor, bize doğru olmanın ne demek olduğunu öğretiyor ve Tanrı huzurunda aklanabilmemiz için çarmıhta ölüyor.
Matta, İsa’nın kim olduğuna (Mesih) dair basit bir açıklama ile başlar ve ne yapmamız gerektiğine dair basit bir açıklama ile sona erer: O’nun için öğrenci yetiştirin.
Markos Müjdesi (İncil)
Markos, İncil’de İsa Mesih’in bizim için yaptıklarının hikayesidir. Yazar Markos, bu kitabı elçi Petrus’un İsa’nın sözlerine ve eylemlerine ilişkin anılarına dayanarak yazdı.
Markos, Yeni Antlaşma’daki ikinci İncil’dir. İsa Mesih’in yaşamı ve hizmetinin bir anlatımıdır. Diğer İncillerde olduğu gibi, Markos da İsa Mesih’in hayatını kaydeder: Mucizeleri, ihanete uğraması, ölümü, dirilişi ve son buyruk. Bununla birlikte, Markos’un Müjdesi oldukça kısadır. Luka’nın neredeyse yarısı kadardır ve İsa Mesih’in söylediklerinden çok İsa Mesih’in yaptığı şeylere odaklanır. Markos’un hikayeleri kronolojik olarak düzenlenmemiştir; bunun yerine bize İsa Mesih’in hızlı ve doğru bir görünümünü vermek için bir araya getirilmiştir.
Bu İncil, İsa Mesih’in iki önemli özelliğini vurgulamaktadır:
Tanrı’nın Oğlu olarak yetkisi
İnsanlara şefkatli hizmeti (özellikle mucizelerde)
Markos’u okurken “hemen” kelimesinin sık sık tekrarlandığını göreceksiniz: Markos, İsa Mesih’in kim olduğu ve ne yaptığı hakkında hızlı, acil, cesur bir mesajdır.
Luka Müjdesi (İncil)
Luka, İsa Mesih’in kronolojik bir hayat hikayesidir. Doktor Luka tarafından yazılmıştır.
Luka, Yeni Antlaşma’daki üçüncü İncil’dir. İsa Mesih’in yaşamı ve hizmetinin bir anlatımıdır. Luka, İsa Mesih’in öyküsünü diğer herhangi bir İncil’den daha ayrıntılı olarak anlatır. Luka mucizeleri, vaazları, konuşmaları ve kişisel duyguları kaydeder (Luka 2:19). Yazar, her şeyi araştıran eksiksiz bir tarihçidir (Luka 1: 3). Ayrıca Luka’nın ayrıntılara gösterdiği ilgiden belli olduğu üzere sadece dört İncil arasında en uzun olanı değil, aynı zamanda Yeni Antlaşma’nın da en uzun kitabı.
Luka, bize kayıpları aramaya ve kurtarmaya gelen İsa Mesih’i gösterir (Luka 19:10). İnandığımız güvendiğimiz Tanrı/İnsan (İsa Mesih) hakkında her şeyi öğreniyoruz. Nasıl yaşadığını, nasıl öldüğünü ve nasıl yeniden dirildiğini görüyoruz.
Luka İncili, Yahudi ve Yahudi olmayanların anlayabileceği ve takdir edebileceği şekillerde yazılmıştır. Luka’da İsa Mesih gerçekten uzun zamandır beklenen Mesih’tir; O aynı zamanda tüm ulusların kurtarıcısıdır (Luka 2: 30-32). Matta, İsa Mesih’in soyunun izini İbrahim’e kadar sürerken (Matta 1: 1), Luka soyunun haritasını Adem’e kadar uzanır (Luka 3:38). Bu şaşırtıcı değil, ne de olsa Luka, iyi haberi hem Yahudi hem de Yahudi olmayan izleyicilerle paylaşan elçi Pavlus’la çok zaman geçirmişti.
Yuhanna Müjdesi (İncil)
Yuhanna, İsa Mesih’in hikayesini anlatır. Dünyayı kurtarmak için yeryüzüne inen Tanrı’yı anlatır. Bu kitap, İsa Mesih’in sevdiği bir öğrenci tarafından yazılmıştır. Kilise geleneksel olarak onu Yuhanna’ya atfeder.
Yuhanna, yeni Ahit’teki dördüncü ve son İncil’dir. İsa Mesih’in yaşamı ve hizmetinin bir anlatımıdır. Yuhanna, diğer üçünden daha çok İsa Mesih’in tanrılığına odaklanır: İsa Mesih’in Tanrı’nın Sözü, Tanrı’nın Oğlu ve Tanrı’nın kendisi olarak görüyoruz. İsa büyük bir mucize işçisi, her şeyi bilen bir öğretmen, şefkatli bir sağlayıcı ve sadık bir arkadaştır.
Yuhanna son İncil olabilir, ancak bu anlatı diğer üçünden çok daha erken başlar. Markos İsa Mesih yetişkin hizmetiyle, Matta ve Luka fiziksel doğumuyla başlarken, Yuhanna tüm yaratılışın başlangıcına gider: “Başlangıçta Söz vardı. Söz Tanrı’yla birlikteydi ve Söz Tanrı’ydı. Başlangıçta O, Tanrı’yla birlikteydi.”
İsa Mesih, Kendisini Yuhanna İncili boyunca beden almış Tanrı olarak sunar ve sıklıkla “Ben” (Tanrı’nın Mısır’dan Çıkış’ta açıklanan anma adı: YHVH) ifadesini kullanır. Yuhanna, bu kitap boyunca İsa Mesih birkaç “Ben” ifadesini kaydeder.
Yuhanna İncili, İsa Mesih için özel kurtarıcı ve Tanrı’yı tanımanın tek yolu olarak güçlü bir argüman sunar (Yuhanna 1:18; 14: 6). İsa Mesih, Yahudi kahramanlar Musa ve İbrahim’den daha büyüktür (Yuhanna 1:17; 8:58); İsa Mesih beden almış Tanrı’dır ve Yuhanna, O’na inanmamız için bize meydan okur.
